The history and importance of humor
By Giorgos Damianos (
Laughter frees the villein from fear of the Devil, because in the feast of fools the Devil also appears poor and foolish, and therefore controllable. But this book could teach that freeing oneself of the fear of the Devil is wisdom. […] Laughter, for a few moments, distracts the villein from fear. But law is imposed by fear, whose true name is the fear of God. […] To the villein who laughs, at that moment, dying does not matter: but then, when the license is past, the liturgy again imposes on him, according to the divine plan, the fear of death. And from this book there could be born the new destructive aim to destroy death through redemption from fear. And what would we be, we sinful creatures, without fear, perhaps the most foresighted, the most loving of divine gifts?”
This is part of how Umberto Eco describes the importance of laugher in the life of humans, in the Name of the Rose. Indeed, at some point, the two arguing monks in the dialogue, William and Jorge, state that bathing, like laughter, restores the balance of the humors (that exist in humans, and act therapeutically). In this way, Eco conveys in his work the belief - popular up to the Middle Ages - on the relationship of the four humors of the body with mental and physical health. If balanced correctly according to their natural ratios, these four humors (blood, black bile, yellow bile, and phlegm) allow humans to be in good humor, in boun umore (in Italian) or en bonne humoeur (in French). In fact, the Italian word umore, the French humoeur and the English humor are thought to derive from the Greek word hymos (although Schenkl and Georges support that they derive from the Greek word hygros).
This theory, proposed by the philosopher Embedocles (495 – 435 BC) and promoted by the doctor Hippocrates (460 - 377 BC) and Galen (129 – 199 AD) influenced medical thought up to the Middle Ages, and thus Humor was linked to human health. Let us not forget that the word melancholy means black bile (melas:black + choly:bile).
“Humor” and the significance of “jest”
As of the late 16th century, the word humor conveys the meaning of jest: in 1598, Benjamin Jonson (1572 – 1637) presents the comedy Every Man in His Humour and, a year later, the show Every Man out of His Humour. At the same time, in Henry IV, Part 2, Shakespeare supports that humor is “a joke told with a sad face”. Slightly later, in 1636, humoeur is analyzed by the French Pierre Corneille. Almost a century later, in False and True Humour, Joseph Addison (1672-1719) would analyze the term humor and present its imaginary genealogy: “Truth was the founder of the family, and the father of Good Sense. Good Sense was the father of Wit, who married a lady of a collateral line called Mirth, by whom he had issue Humour”. On the same wavelength, Thackeray supports that humor is the son of love. One of the most interesting comments I have happened upon is that of Mark Twain (1835 – 1910), who supports that the internal source of humor is not joy, but sadness.
Humor and irony
The English language uses many Greek words to denote something funny. Indicatively, I list humor, satire, sarcasm, sardonic, comic, comedy, euthemy, irony. This last word is perhaps slightly different from humor and Socratic irony in particular is based on the religious perception of man. According to Socrates, irony without modesty and prudency is impertinence and arrogance. Only those who know that they should submit to a higher force have the right to be ironic “because we should believe in something greater than man to be able to be ironic about his conduct and convictions”.
Η Ιστορία και η σημασία του Χιούμορ
του Γιώργου Δαμιανού (
“Το γέλιο απελευθερώνει τον αγροίκο από το φόβο του διαβόλου, γιατί μεσ' τη γιορτή των τρελών και ο διάβολος φαίνεται φτωχός και ηλίθιος και επομένως ελέγξιμος...αυτό το βιβλίο μπορεί να διδάξει ότι η απελευθέρωση από το φόβο του διαβόλου είναι σοφία...το γέλιο αποσπά για μερικές στιγμές τον αγροίκο από το φόβο...ο αγροίκος που γελάει δε νοιάζεται τη στιγμή εκείνη αν θα πεθάνει...και τι θα γινόμασταν εμείς (η εκκλησία) χωρίς το φόβο του θανάτου... το γέλιο είναι υποκινητής της αμφιβολίας” με αυτά τα λόγια, και άλλα πολλά, περιγράφει ο Ουμπέρτο Έκο στο “Όνομα του Ρόδου” τη σημασία του γέλιου στη ζωή του ανθρώπου. Σε κάποιο σημείο, μάλιστα, οι δύο διαφωνούντες μοναχοί του διαλόγου, Γουλιέλμος και Χόρχε, αναφέρουν ότι τα λουτρά, όπως και το γέλιο, αποκαθιστούν την ισορροπία των χυμών (που ενυπάρχουν στον άνθρωπο, και τον θεραπεύουν). Με αυτό τον τρόπο ο Έκο μεταφέρει στο έργο του την μέχρι τον Μεσαίωνα πεποίθηση για τη σχέση των χυμών του σώματος με την ψυχική και σωματική Υγεία του ανθρώπου. Πρόκειται για του 4 χυμούς (το αίμα, η μαύρη χολή, η λευκή χολή και το φλέγμα), που αν η ανάμειξη τους γίνεται κανονικά και κατά τις φυσικές αναλογίες τότε ο άνθρωπος είναι υγιής, εύθυμος, in boun umore (κατά του Ιταλούς) ή en bonne humoeur (κατά τους Γάλλους). Άλλωστε η ιταλ. umore, η γαλλ. humoeur και αγγλ. humor, ίσως να παράγονται ετυμολογικά από την ελληνική λέξη “χυμός” (αν και οι Schenkl και Georges θεωρούν ότι παράγεται από την ελλην. λέξη “υγρός”).
Αυτή η θεωρία του φιλόσοφου Εμπεδοκλή (495 - 435 π.Χ.), του γιατρού Ιπποκράτη (460 π.Χ. - 377 π.Χ.), και του Γαληνού (129 μ.Χ. – 199 μ.Χ) επηρέασε την Ιατρική σκέψη μέχρι τον Μεσαίωνα και για αυτό το Humor ήταν συνδεδεμένο με την υγεία των ανθρώπων. Ας μην ξεχνάμε ότι και η λέξη melancoly παράγεται από τη μαύρη χολή (melas:black + χολή)
To “χιούμορ” με τη σημασία του “αστείου”
Από τα τέλη του 16ου αιώνα η λέξη humor καθιερώνεται με την έννοια του αστείου: ο Benjamin Jonson (1572 – 1637) παρουσιάζει το 1598 την κωμωδία Every Man in His Humour και ένα χρόνο αργότερα το Every Man out of His Humour. Την ίδια εποχή ο Shakespeare στο Henry IV, Part 2 υποστηρίζει ότι το humor είναι “ένα αστείο ειπωμένο με θλιβερή όψη”. Λίγο αργότερα, το 1636, το humoeur αναλύεται και από το Γάλλο Pierre Corneille.
Σχεδόν ένα αιώνα αργότερα ο όρος humor θα αναλυθεί από τον Joseph Addison (1672-1719) στο False and True Humour και θα δοθεί μία φανταστική γενεολογία του: η αλήθεια γέννησε τον ορθό λόγο, ο ορθός λόγος γέννησε το πνεύμα, το οποίος παντρεύτηκε την Ευθυμία και απέκτησε ένα γυιό, το Χιούμορ. Στο ίδιο μήκος κύματος ο Τακερέι υποστηρίζει ότι το Χιούμορ είναι ο γιος της αγάπης. Από τα πιο ενδιαφέροντα σχόλια που έτυχε να διαβάσω ήταν αυτό του Mark Twain (1835 – 1910) ο οποίος υποστηρίζει ότι η εσωτερική πηγή του χιούμορ δεν είναι η χαρά αλλά η λύπη
Χιούμορ και ειρωνεία
Οι ελληνικής καταγωγής λέξεις για το “αστείο”, που χρησιμοποιούνται στην αγγλική, είναι πολλές, ενδεικτικά αναφέρω: humor, satire, sarcasm, sardonic, comic, comedy, euthemy, irony. Αυτό το τελευταίο είναι κάτι διαφορετικό από το χιούμορ και η ειδικά η Σωκρατική ειρωνεία στηρίζεται πάνω στη θρησκευτική ιδέα για τον άνθρωπο. Κατά το Σωκράτη η ειρωνεία δίχως σεμνότητα και αιδώ είναι θράσος και αλαζονεία. Μόνο ο άνθρωπος που ξέρει να υποτάσσεται σε κάτι ανώτερο έχει το δικαίωμα να είναι ειρωνικός “γιατί πρέπει να πιστεύουμε σε κάτι ανώτερο από τον άνθρωπο για να ειρωνευτούμε τη διαγωγή και τα φρονήματα του”