STOMATOLO[KA K O M O R A N A R E P U B L I K A
M A K E DO N I J A
P R A V I L N I K
ZA PROGRAMATA ZA DOPLNITELNA OBUKA I PROVERKA NA STRU^NITE ZNAEWA I SPOSOBNOSTI NA DOKTORITE NA STOMATOLOGIJA ZA STEKNUVAWE SO LICENCA ZA RABOTA
SKOPJE, 27. 06. 2005
Vrz osnova na ~len 153-| stav 1 od Zakonot za zdravstvenata za{tita („Slu`ben vesnik na Republika Makedonija” br.38/91,46/93,55/95 i 10/04), i ~len 14 od Statutot na Stomatolo{kata komora na Republika Makedonija, Sobranieto na Stomatolo{kata komora na Republika Makedonija na sednicata odr`ana na den 27. 06. 2005 godina, donese
P R A V I L N I K
za programata za dopolnitelna obuka i proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti na doktorite na stomatologija za steknuvawe so licenca za rabota
I. OP[TI ODREDBI
^len 1
So ovoj pravilnik se propi{uva programata za dopolnitelna obuka i proverkata na stru~nite znaewa i sposobnosti, sostavot na ispitnata komisija i na~inot na sproveduvawe na proverkata na zdravstvenite rabotnici so visoko obrazovanie od oblasta na stomatologija (vo natamo{niot tekst: doktori na stomatologija) na koi vremeno im e odzemena licencata za rabota, kako i na zdravstvenite rabotnici so visoko obrazovanie od oblasta na stomatologija - stranski dr`avjani (vo natamo{niot tekst: doktori na stomatologija - stranski dr`avjanin) za dobivawe na licenca za rabota.
^len 2
Proverkata po pat na ispit za stru~nite znaewa i sposobnosti ja sproveduva ispitna komisija formirana od Komisijata za stru~ni pra{awa na Stomatolo{kata komora na Republika Makedonija od redot na istaknati stru~waci od soodvetnata oblast na stomatologijata.
^len3
Ispitnata komisija pred koja doktorite na stomatologija go polagaat ispitot za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti se sostoi od pet ~lenovi, od koi ~etvorica doktori od oblasta za koja se odnesuva licencata za rabota i eden akreditiran pretstavnik od soodvetnite stru~ni zdru`enija pri Makedonskoto stomatolo{ko dru{tvo.
^len 4
Vo odlukata za formirawe na ispitnite komisii se imenuvaat pretsedatelot, ~lenovite i nivnite zamenici, se regulira na~inot na vr{ewe na administrativno - tehni~kite raboti vo vrska so organiziraweto i polagaweto na ispitot i drugi pra{awa od zna~ewe za rabotata na ispitnite komisii.
Ispitnite komisii imaat i zapisni~ar.
II. PROGRAMA ZA DOPOLNITELNA OBUKA
^len 5
Vo tekot na dopolnitelnata obuka doktorite na stomatologija za steknuvawe na licenca za rabota, vo zavisnost od specijalnosta, ja pominuvaat programata:
1. Primarna stomatolo{ka zdravstvena za{tita
Znaewa i klini~ki ve{tini za: patologijata na tvrdite zabni tkiva, patologijata na zabnata pulpa i parodontot; sovremeni restavrativni materijali; gingivalna i parodontalna bolest,oralna patologija,dentogeno usloven fokalen sindrom; izrabotka na totalni i parcijalni protezi i upatstva za nivno koristewe i odr`uvawe, izrabotka na dentalni koronki i mostovi; pleksus, sprovodna i op{ta anestestezija, instrumenti , tehnika na ekstrakcija na zabi, koplikaci i nivno re{avawe ,ekstrakcija kaj bolni so op{ti zaboluvawa i akuten hemor~en sindrom, akuti odontogeni infekcii; terapija na kariesot i komplikaciite na kariesot kaj mle~ni i mladi trajni zabi, traumatski povredi na zabite i potporniot aparat na zabite, interceptivni ortodonski intervencii, primarni preventivni merki za odr`uvawe na oralnoto zdravje.
2. Bolesti na ustata i parodontot
Znaewa i klni~ki ve{tini za gingivalnata i parodontalnata bolest; za oralnata patologija i medicina ( virusni stomatiti, avtozna bolest, dermatozi, psihosomatski usloveni afekcii, mikoti~ni zaboluvawa, specifi~ni zaboluvawa, hejliti, glasiti, krvni zaboluvawa, oralni promeni, prekancerozni sostojbi, promeni vo sektecijata na plunkata); znaewa i klini~ki ve{tini za dentogeno usloveniot fokalen sindrom.
3. Bolesti na zabite i endodontot
Znaewa i klini~ki ve{tini za: dijagnosticirawe na zaboluvawata na tvrdite zabni tkiva; vidovi na zaboluvawa na tvrdite zabni tkiva i nivna terapija; akutni pulpiti, hroni~ni pulpiti, terapija na pulpitnite zaboluvawa (vitalna i mortalna); dijagnosticirawe na vidovite na gangrenozno raspadnato pulpino tkivo i terapija na istoto; nekroza, nekrobioza i nivna terapija; vidovi na paradontiti i nivna terapija.
4. Mobilna stomatolo{ka protetika
Totalna proteza:
Znaewa i klini~ki ve{tini za: anatomija i fiziologija na OFS, stomatolo{ka antropologija, artikulatori i licev lak, promeni posle totalno gubewe na zabite; dijagnoza, planirawe, podgotovki i terapija na totalna bezzabnost, otpe~atoci, me|uvili~ni soodnosi, izbirawe, postavuvawe na zabi i okluzalni {emi kaj totalni protezi, predavawe na protezi na upatstva za koristewe i odr`uvawe na protezite, problemi povrzani so predavaweto na totalnite protezi; imedijatni i edine~ni totalni protezi; labaratoriski postapki i reparaturi.
Parcijalni protezi:
Znaewa i klini~ki ve{tini za: biolo{ki supstrat kaj parcijalna bezzabnost; promeni vo stomatognatniot sistem po delumno gubewe na zabite; klasifikacija na parcijalna bezzabnost i parcijalni protezi; delovi na parcijalna proteza, oblici na bazata na gorna i dolna parcijalna proteza; dentalen del na parcijalnata proteza (sredstva za retancija, stabilizacija i dentalno prenesuvawe na xvakopritisokot); parolelometrija i frezirawe; sovremeni sredstva za retencija na parcijalna proteza; klini~ki postapki za izrabotka na parcijalni protezi (anamneza, pregled, podgotovka, otpe~atoci, opredeluvawe na vili~ni soodnosi, izbor i postavuvawe na zabi, proba na postavenite zabi, labaratoriski proceduri, predavawe na parcijalni protezi, upatstva za koristewe i prodol`uvawe na parcijalnite protezi); reparaturi kaj parcijalnite protezi; subtotalni i pokrivni protezi.
6.Fiksna protetika
Ve{ta~ki koronki:
Znaewa i klini~ki ve{tini za: podgotovka na usnata praznina za lekuvawe na defektite na zabnite nizovi, ednodelno leani koronki, estetski koronki, fasetirani so kerami~ki masi, nemetalni koronki, dvojni ili teleskopski koronki, sistem na teleskop koronki, pni koronki-{tift koronki, leani nadgradbi, namenski ili atipi~ni koronki, sinter koronki, Vita-in caram, targis - sistem, vektris-sistem, arglas nemetalni koronki, ekspres sistem; preparacija na koronki, vidovi demarkacioni linii, pribor za preparacija, formi za zabno trup~e, vidovi za za{tita na prepariran zab, uloga na za{titnite koronki.
Dentalni mostovi:
Znaewa i klini~ki ve{tini za: dentalni mostovi-definicija osnovni pojmovi; sostavni delovi na most, indikacija za izrabotka na mostovi, kontra indikacija za izrabotka na mostovni konstrukcii, uloga na most, uslovi za izrabotka na most, prednosti i nedostatoci na mostovni konstrukcii, podelba na mostovite, promeni na ligavicata pod teloto na mostot, preparacija na zabi za izrabotka na most (akrilatni, metal kerami~ki), podgotovka na gingivalen sulkus za zemawe na otpe~atok, otpe~atoci za izrabotka na fiksno proteti~ki konstrukcii, metodi za otpe~atuvawe, akrilatni fasetirani mostovni konstrukcii, metal kerami~ki mostovni konstrukcii, simnuvawe i demontirawe na stari mostovni konstrukcii, komplikacii kaj mostovni konstrukcii, fasetirawe na mostovi so kompozitni masi, diferencijalna indikacija pome|u fiksni i mobilni delumni nadomestoci, cirkularni mostovi, krilen, vise~ki, apendiks most i ekstenzionen most.
7. Ortodoncija
Znaewa i klini~ki ve{tini za: preventivni merki vo prenetalniot period, preventivni merki vo period na doen~e i detstvo, rana dijagnoza i interceptivni merki za rano otstranuvawe na nepravilnosti na poedini zabi i dentalni lekovi, nepravilnosti vo sagitala (malokluzija i, ll/1, ll/2 i lll klasa po Angle, nepravilnosti vo vertikala (otvoren i dlabok zagriz, laterookluzija), nepravilnosti vo transferzala (vkrsten zagriz, laterookluzija), timska sorabotka so specijalisti od drugite stomatolo{ki specijalnosti.
8. Oralna hirurgija
Znaewa i klini~ki ve{tini za: pleksus anestezija vo gorna i dolna vilica, sprovedena anastezija vo gorna i dolna vilica, rau{ narkoza, sredstva za lokalna i povr{inska anestezija, komplikacii od op{ta i lokalna anestezija, sinkopa, kolaps, anafilakti~en {ok; dezinfekcija, sterilizacija; tipi~ni ekstrakcii na zabite, atipi~ni ekstrakcii na zabite, tipi~ni ekstrakcii na zabite, komplikacii pri ekstrakcii na zabi, sinus aperta, radix in antro, luxatio mandibulae, hematom, emfizem; hirur{ko-ortodontski tretman na impaktirani zabi; hirur{ki metodi kako pomo{ na terapijata na hroni~nite periodontiti, klini~ki formi na A.O.I. (Akutna odontogena infekcija), op{ta i lokalna terapija A.O.I., odontogeni i neodontogeni cisti, reimplantacija, transplantacija i implantacija na zabi, predprotetski hirur{ki intervencii na mekite i na koskenite delovi na vilicite, vidovi na krvarewe, normalna hemostaza, ve{ta~ka hemostaza (hemiska, biolo{ka, mehani~ka i fizi~ka metoda), oralno hirur{ki intervencii pri bolni so hemoragi~en sindrom.
9. Detska i preventivna stomatologija
Znaewa i klini~ki ve{tini za: izveduvawe na stomatolo{ki intervencii kaj decata; anomalii vo razvojot na zabite; karies na mle~ni zabi; karies na mladi trajni zabi; endodontski tretman na mladi i trajni zabi; materijali za restavracija vo detskata stomatologija; oralno-hirur{ki intervencii vo detska vozrast; traumatski povredi (frakturi na mle~ni i trajni zabi, povredi na potporniot aparat na zabite, povredi na mekite tkiva).
Preventivna stomatologija
Podelba na preventivnata stomatologija; dentalen plak i negovata uloga vo nastanuvawe na zabniot karies; razvoj na kariozna lezija (inicijalna kariozna lezija); mehani~ka i hemiska kontrola na dentalniot plak; uloga na fluoridite vo preventivata na zabniot karies (endogena i egzogena fluor profilaksa); zalevawe na jami~ki i fisuri; odreduvawe na karies rizik kaj pacientot; vlijanie na hranata kaj zabite vo razvoj i zabite vo funkcija; interceptivni ortodontski intervencii; motivacija na decata kako faktor za odr`uvawe na oralnoto zdravje.
10. MAKSILOFACIJALNA HIRURGIJA
Znaewa i klini~ki ve{tini za: priprema na pacienti so kompromititano op{to zdravje; prevencija i menaxment na urgentni sostojbi; osnovni principi vo hirurgijata; zarasnuvwe na rana; principi na asepsa; postoperativna kontrola na pacientot (kontrola na posteoperativnoto krvarewe, edem, trizmus, oralna higiena, kontrola na bolka, kontrola na infekcija); prevencija i menaxment na hirur{kite komplikacii, komplikacii nastanati za vreme na intervencijata, komplikacii postoperativni; odontogeni infekcii - kompleksni odontogeni infekcii (fegmoni vo licevite lo`i, flegmoni vo vratnite lo`i, komplikacii pri flegmoni), odontogeni zaboluvawa na maksilarniot sinus; zaboluvawa na plunkovnite `lezdi; oralni lezii; diferencijalna dijagnoza, biopsija, vidovi na biopsija; maligni zaboluvawa vo oralnata praznina; dijagnosti~ki proceduri (US, KT.MRI, ); povredi na mekite tkiva i dentoalveolarniot kompleks; povreda na licevite koski; TMZ i MBDS, Fiziologija na bolka, D.D. na bolni sostojbi. Klasifikacija na TMZ poremetuvawa.
III. NA^IN NA SPROVEDUVAWE NA PROVERKATA NA STRU^NITE ZNAEWA I SPOSOBNOSTI NA DOKTORITE NA STOMATOLOGIJA NA KOI VREMENO IM E ODZEMENA LICENCATA ZA RABOTA I NA DOKTORITE NA STOMATOLOGIJA - STRANSKI DR@AVJANI ZA DOBIVAWE NA LICENCA ZA RABOTA
^len 6
Doktorite na stomatologija na koi vremeno im e odzemena licencata za rabota, kako i doktorite na stomatologija-stranski dr`avjani, mo`e da se steknat so dobivawe na licenca za rabota ako uspe{no ja pominat Programata za dopolnitelna obuka i proverkata na stru~nite znaewa i sposobnosti pred komisijata od ~len 2 na ovoj pravilnik.
^len 7
Doktorot na stomatologija na koj vremeno mu e odzemena licencata za rabota podnesuva pismeno barawe za polagawe do Komisijata za stru~ni pra{awa i prilo`uva :
1. Odluka za vremeno odzemawe na licencata za rabota;
2. Fotokopija od izvr{ena uplata za polagawe na proverkata na stru~nite znaewa i sposobnosti.
^len8
Doktorot na stomatologija - stranski dr`avjanin za dobivawe na licenca za rabota podnesuva pismeno barawe za polagawe do Komisijata za stru~ni pra{awa i prilo`uva:
1. Diploma za zavr{en stomatolo{ki fakultet-original ili zaverena kopija na originalot;
2. Diplomata za zavr{en stomatolo{ki fakultet prevedena na makedonski jazik - original ili zaverena kopija;
3. Nostrifikacija na diplomata;
4. Uverenie za zavr{ena specijalizacija i subspecijalizacija -original ili zaverena kopija na originalot;
5. Uverenie za specijalizacija i subspecijalizacija prevedeno na makedonski jazik - original ili zaveraena kopija;
6. Potvrda za nostrifikacija na uverenieto za specijalizacija i subspecijalizacija;
7. Kopija od izvr{ena uplata za proverka na stru~ni znaewa i sposobnosti za izdavawe na licenca za rabota;
8. Dokaz za prestoj vo Republika Makedonija izdadena od nadle`en organ ;
9. Odobrenie za vrabotuvawe vo Republika Makedonija izdadeno od Agencija za vrabotuvawe.
^len 9
Vo Komorata se vodi evidencija za polagaweto i rezultatite od ispitite za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti i za izdadenite uvrenija.
^len 10
Komisijata za stru~ni pra{awa na Komorata go odobruva polagaweto na ispitot za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti i ako utvrdi deka kandidatot uspe{no ja pominal programata za dopolnitelna obuka i ako ja prilo`i dokumentacijata od ~len 7, odnosno ~len 8, od ovoj pravilnik.
Izvestuvaweto za odobruvawe na polagawe ispit i za vremeto i mestoto na polagaweto se dostavuva do kandidatot najmalku 15 dena pred denot opredelen za polagawe na ispitot. Na ist na~in se dostavuva i izvestuvaweto so koe na kandidatot ne mu se odobruva polagawe na ispitot vo koe zadol`itelno se naveduvaat i pri~ini za odbivaweto.
Do ispitnata komisija se dostavuva lista na identifikacioni broevi na kandidatite koi go polagaat ispitot.
^len 11
Kandidatot go polaga ispitot vo vreme i na mesto koe go opredeluva komisijata.
Na barawe na kandidatot ispitot mo`e da se odlo`i poradi opravdani pri~ini (bolest, porodilno otsustvo i povik od nadle`ni organi).
^len 12
Ispitot se sostoi od pismen i prakti~en del.
Pismeniot del od ispitot se sproveduva preku pismen metod na pra{awa so izbor na to~en/neto~en odgovor od predlo`enite mo`ni odgovori.
Prakti~niot del od ispitot se sproveduva so prakti~na proverka na ve{tinite.
^len 13
Za tekot na ispitot za proverka na znaewata se vodi zapisnik.
^len 14
Ispitot se smeta za polo`en ako ispitnata komisija ocenila deka kandidatot gi polo`il dvata dela.
Po zavr{uvaweto na ispitot pretsedatelot na komisijata vo prisustvo na kandidatot izvestuva za rezultatot od proverkata na stru~nite znaewa i sposobnosti.
^len 15
Kandidatot koj ne ja pominal proverkata na stru~nite znaewa i sposobnosti mo`e povtorno da go polaga ispitot vo rok ne podolg od 6 meseci , no ne porano od dva meseci.
^len 16
Na kandidatot koj go polo`il ispit mu se izdava uverenie za polo`en ispit za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti na obrazec br 1, koj e sostaven del na ovoj pravilnik i od gore nadolu go sodr`i sledniot tekst : "Republika Makedonija”; pod nego: "Stomatolo{ka komora na Republika Makedonija"; a pod nego desno mesto za: broj, data i mesto; pod nego stoi tekstot "Vrz osnova na ~len ... od Pravilnikot za programata za doplnitelna obuka i proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti na doktorite na stomatologija za steknuvawe so licenca za rabota ("Slu`ben vesnik na RM” br...... ) Stomatolo{kata komora na Republika Makedonija go izdava slednoto:" pod nego vo sredina stoi tekst: "Uverenie"; pod nego mesto za vpi{uvawe na ime, tatkovo ime, prezime; pa sledi roden-a den, mesec, godina i mesto na ra|awe," op{tina " so prostor za vpi{uvawe na podatoci; pa sledi "Republika" pa sledi den, mesec i godina so prostor na vpi{uvawe na podatocite i tekstot;" polaga{e ispit za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti pred ispitna komisija pri Stomatolo{kata komora na Republika Makedonija". Pod nego vo nov red stoi "Spored ocenkata na ispitnata komisija" so prazen prostor za ime, tatkovo ime i prezime na doktorot i tekstot: go polo`i ispit za proverka na stru~nite znaewa i sposobnosti"; dolu desno stoi tekstot "Pretsedatel na Ispitnata komisija" i pod toa prazen prostor za potpis na pretsedatelot na Komisijata. Na sredinata dolu stoi oznakata: „M.P”
Uverenieto se izdava vo tri primeroci od koi eden primerok se vra~uva na kandidatot koj go polo`il ispitot.