Kurmanji Kurdish, Lesson 5 4
Translation:
Waiter: For whom (whose) is the coffee?
Serdar: The coffee is mine. The Cola is hers, the beer is for the lady and the water is for the (this) friend.
Waiter: Here you are!
---
Naz: Look! I want to tell you (give you) a piece of news.
Helîn: Hopefully it is good news. Say it Naz.
Naz: On (the day of) Friday my brother Rênas will come from Kurdistan.
Serdar: Really! By God, we have to celebrate this (event).
Naz: Sure (lit. it is good)! I want to host you. At Saturday night, in our home. Can you come?
Serdar: It will be very good. I can come. I want to see (meet) Rênas.
Selîm: Naz, do you cook good food (lit. meal) ?
Naz: I am not too bad at cooking. I can cook (prepare) tirşik and qelîsêlik for you. Do you want to come or not?
Selîm: Unfortunately I can’t come. Because on Saturday night I have a meeting. I must (have to) participate in that meeting.
Helîn: As for me, I very much want to eat (taste) a meal cooked (prepared) by you (your hand), but at the moment (lit. now) I do not know whether I can come or not.
Naz: We also very much want you to come (lit. that you come). Tell us (give us
news) whether you come or not by tomorrow.
Helîn: Well (it is good), thanks.
1.1 Exercise
Answer the questions below according to the text.
1. Çend kes rûdinin li maseyê? Çar kes li maseyê rûdinin
2. Kî vedigere ji Kurdistanê? Rênas, birayê Nazê, ji Kurdistanê vedigere
3. Kî hevalan dawet dike bo şîvê? Nazê hevalan dawet dike bo şîvê
4. Şîv kîjan rojê ye? Kengî ye? Şîv şeva şembî ye
1.2 Rast an Xelet Right or Wrong
Read the dialogue again and decide whether the sentences are right (R) or wrong (X).
a. X Birayê Serdarî tê ji Kurdistanê.
b. R Naz dixwaze hevalên xwe mêvan bike.
c. X Serdar nikare biçe şîvê.
d. X Şîv şeva yekşembiyê ye.
e. R Serdar dixwaze Rênasî bibîne.
f. X Selîm dikare biçe şîvê.
g. R Selîm nikare biçe şîvê. Ji ber ku divê beşdarî civînê bibe.
h. R Naz dikare tirşikê çêke.
i. X Naz naxwaze Helîn biçe şîvê.
j. X Helîn naxwaze xwarinên destê Nazê bixwe.
Çar demsalên salê The four seasons of the year
Bihar: Spring Havîn: Summer
Payîz: Autumn Zivistan: Winter
Adar, Nîsan û Gulan mehên demsala biharê ne.
March, April and May are the months of the spring season.
Hezîran, Tîrmeh û Tebax havîn e.
June, July and August are (the months of the) summer.
Eylûl, Cotmeh û Mijdar mehên payîzê ne.
September, October and November are the months of the autumn.
Mehên demsala zivistanê Kanûn, Çile û Reşemî ne.
The months of winter season are December, January and February.
Celadet Alî Bedir-Xan di 26’ê nîsana 1893’an de hatiye dinyayê.
Celadet Alî Bedir-Xan was born in April 26, 1893 (lit. 26 of the April of 1893)
Havîn bi meha Hezîranê dest pê dike.
Summer starts with (month of) June.
Zivistanê, bi taybetî meha Çileyê Kurdistan pir sar e.
In winter, especially in (the month of) January, Kurdistan is very cold.
Di salekê de danzdeh meh hene.
There are twelve months in a year. (Lit. In one year, twelve months exist.)
2.1 Exercise
Listen to the dialogue above and fill in the blanks in the text of the dialogue below.
Garson: Qehwe ya kê ye?
Serdar: Qehwe ya min e. Kola ya wê, bîra ya xanimê ye û av jî bo hevalî ye.
Garson: Kerem bikin.
….
Naz: Ha, ez dixwazim xeberekê bidime we.
Helîn: Xeberê xêrê ye înşellah. De bêje Naz.
Naz: Roja înê birayê min Rênas tê ji Kurdistanê.
Serdar: Rastî! Welleh divê em vê pîroz bikin
Naz: Ê baş e vêga! Ez dixwazim we mêvan bikim. Şeva şembiyê, li mala min. Hûn dikarin bên?
Serdar: Pir baş dibe! Ez dikarim bêm. Ez dixwazim Rênasî bibînim
Selîm: Naz tu xwarinên xweş çêdikî?
Naz: Zêde ne xerab im bo xwarinçêkirinê. Ez dikarim tirşik û qelîsêlkê çêkim ji we re. Tu dixwazî bêyî an ne?
Selîm: Maxabin ez nikarim bêm. Ji ber ku şeva şembiyê civîna min heye. Divê ez beşdarî wê civînê bibim.
Helîn: Ê min, ez gelek dixwazim xwarinên destê te bixwim; lê belê ez niha nizanim ka dikarim bêm an nikarim
Naz: Em jî gelek dixwazin tu bêyî. Heta sibe xeberekê bide me.
Helîn: Baş e, spas.
2.2 Hîndarî/Exercise
Complete the sentences below using the modal verbs karîn and xwestin.
1. Elîşêr …dikare... (karîn) bi Kurdî ..binivîse.. (nivîsandin).
2. Serdar dikare (karîn) biçe (çûn) şîvê.
3. Helîn dixwaze (xwestin) xwarinên Nazê bixwe (xwarin).
4. Em dixwazin (xwestin) li fîlmê Nîwey Mang temaşe bikin (temaşe kirin).
5. Ew dikare (karîn) li hespî siwar bibe (siwar bûn).
6. Xwîşka min nikare (ne/karîn) trimbêlê bajo (ajotin).
7. Birayê hevalê min dixwaze (xwestin) bibe (bûn) pîlot.
8. Ceren dixwaze (xwestin) kitêbên bi kurdî bixwîne (xwendin).
9. Arjîn û Ciwan naxwazin (ne/xwestin) sibehê zû rabin (rabûn).
3. Exercise
3.1 We saw above and in the previous lessons that there are two sets of pronouns in Kurmanji, those in nominative and those in oblique cases. Now, try to fill in the blanks with the appropriate pronouns, and correct conjugation of the verb “bûn” (to be).
a. Navê ..wê.. Dûrya ye. Ew kurd ..e..
b. Ew gîtarek heye. Ew mûzîsyen e.
c. Navê min Erdal e. Ez ji Îzmîrê me.
d. Me bîst û pênc xwendekar hene. Em mamoste ne.
e. Çenteyên wan sor in. Ew zarok in.
f. Eyşan tevnker e. Wê deh mafûr hene.
g. Rizgînî gelek pênûs hene. Ew xwendekar e.
h. Beyanîbaş Elîf. Tu çawan î? Te îro çend ders hene?
i. Dayik û bavê min li Şemzînanê dijîn. Ez ji Şemzînanê me.
3.2 Find the right pronoun in the examples below.
a. Hûn/we xanî heye?
b. Ew/wan ji Amedê ne.
c. Tu/te çend pirtûk hene?
d. Xaniyê mamê ez/min du tebeq e.
e. Ew/wê her heftî sêvan dikire. Ew/wê her roj sêvan dixwe.
f. Em/me her roj du fîncan qehwe vedixwin.
g. Li baxçeyê ew/wî kulîlk hene
h. Danerî çar hirçok hene. Ew/wî zarok e.
i. Şevbaş Ehmed. Ez/min diçim malê.
j. Porê bavê min spî ye. Ew/wî pêncî salî ye.
k. Tu/te dewlemend î? Pereyê tu/te gelek e?
3.3 Fill in the blanks with one of the three oblique endings, -ê and –î and -an. Do not forget to insert the ‘y’ consonant before the ending if the word is a vowel-final word.
1. Çavên keçikê reş in.
2. Porê kurikî zer e.
3. Rengîn dîwaran boyax dike.
4. Van sêvan berhev bike.
5. Xwendekar li ser kursîyê rûdinin.
6. Nêrgiz li Swêdê dijî.
7. Bêrîvan guh dide mamosteyê.
8. Kuncî ji geriyanê hez dike.
9. Pişîk çûkan (pl.) digire.
10. Teymûr her heftî kitêbekê dikire.
11. Ez êdî ligel Hesenî (masc.) naaxivim. I do not speak with Hesen anymore.
12. Destê Mustefayî (masc.) şikest.
13. Alan mîna Zeryayê (fem.) dinivîse.
14. Ji kerema xwe vê piyalê dagire.
15. Zînet kulîlkan berhev dike.
16. Xwendekar di nav baxçeyê dibistanê de gulan diçînin.
3.4 Choose the correct sentence. Pay attention to the usage of prepositions as well as the case of the noun (oblique or nominal) following the preposition.
1.
a. Mala Nêrgizê li rex park e.
b. Mala Nêrgizê li rex parkê ye.
2.
a. Dilşa ji kitêban hez dike.
b. Dilşa ji kitêb hez dike.
3.
a. Erdewan li ser kursiyê rûdine.
b. Erdewan li ser kursî rûdine.
4.
a. Sorgul ji Muşê tê.
b. Sorgul di Muşê tê.
5.
a. Ev kar ji bo Xezalê hêsan e.
b. Ev kar ji Xezalê hêsan e.
6.
a. Gotar di nav dosyayê de ye.
b. Gotar di nav dosya ye.