;DkfbsLo

casf] Wofg kf6L{ lgdf{0fdf@

cfj/0f

s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7s / efjL r'gf}tLx¿ – /3' kGt#

gofF sfo{ljefhg#

c7f/f}F a}7såf/f kfl/t k|:tfj$

pGgfO;f}F a}7saf6 kfl/t k|:tfjx¿^

ljz]if cGtjf{tf{

kf6L{leq Jofks k'gMu7gsf ;fy cl3 a9\5f}“ – emngfy vgfn

ljrf/

;ª\u7gfTds ;'b[9Ls/0fsf] ;d:ofaf/] – dbg e08f/L(

:d[lt

jif{el/ g} dbg–cfl>t :d[lt lbj; – e/t kxf/L!)

;+:d/0f

;fu/;“usf] e]6 – e/tdf]xg clwsf/L!#

ljZn]if0f

cu|ult / ;kmntfsf nflu cfTd;dLIff – eLd /fjn!%

b:tfj]h

c;kmntfsf nflu d lhDd]jf/L lnG5' – dfwjs'df/ g]kfn!&

;+ljwfg;ef lgjf{rg kl/0ffd

g]skf -Pdfn]_sf pDd]bjf/x¿ / ;dfg'kfltstkm{ k|fKt dt!*

;dfg'kflttkm{ g]skf -Pdfn]_sf ;+ljwfg ;ef;b\x¿@#

/fhgLlts k|ltj]bg

lgjf{rgdf kf6L{sf] k/fho M k|f/lDes ;dLIff@$

;xfbt

;'v]{tL hgtfsf cf:yfk'~h – /Tg vqL@^

36gf–k|j[lQ

;+ljwfg;efsf] r'gfj / dfcf]jfbL HofbtL – j]b'/fd e';fn@*

cleofg

;fOsndf lutf/ af]s]/ d]rL–dxfsfnL – ;"o{ yfkf#!

s[lt

k'iknfnaf/] s]xL P]ltxfl;s tYo – cd/ lu/L##

lhNnf g]t[Tj

ljifdnfn clwsf/L bg'jf/#$

ljZj

cGt/f{li6«o /fhgLltdf zlQms]Gb|sf] km]/abn – /fhg e§/fO{#%

dlxnf

;+ljwfg;efdf dlxnf ;xeflutf / dlxnfsf d'2f – ;kgf k|wfg dNn#&

lrgf/L

;dlk{t cleefjs M g]qk|;fb uf}td – sdnf k/fh'nL#(

cy{tGq

k|rlnt cfly{s k|0ffnL / g]kfnsf] ;Gbe{ – 8f= uf]ljGbaxfb'/ yfkf$!

b[li6sf]0f

hftLo ;jfn / ju{;ª\3if{ – No' r'g$$

casf] Wofg kf6L{ lgdf{0fdf

!= h]7 # ut] …dbg–cfl>t :d[lt lbj;Ú xfdLn] jif}{lkR5] dgfp“b} cfPsf 5f}“. …hgtfsf] ax'bnLo hgjfbÚsf l;4fGtsf/ / JofVoftfsf ¿kdf dbg e08f/Ln] g]kfnsf] /fhgLltdf 5'§} / ljlzi6 :yfg cfkm\gf nflu agfpg'ePsf] 5 . …hgtfsf] ax'bnLo hgjfbÚ g]skf -Pdfn]_sf] kf“rf}“ dxflwj]zgb]lv clxn];Dd j}rfl/s–;}4flGts dfGotfsf ¿kdf /x“b} cfPsf] 5. of] j}rfl/s k'“hLnfO{ ;dofg's"n / ;d[4 agfp“b} n}hfg] sfd o;sf cg'ofoLx¿sf] xf].

…hgtfsf] ax'bnLo hgjfbÚnfO{ ;d[4 agfpg zAb / cnª\sf/x¿ hf]8]/ x'“b}g. g]kfnsf] abln“bf] oyfy{, g]kfnL ;dfhsf] ljlzi6tf / g]kfnL hgtfsf] kl/jt{gsf] rfxgf;“u hahnfO{ hf]8]/ cl3 a9fpg ;Sg'kb{5. ljZjdf b]vfk/]sf ljljw kl/jt{g tyf k|fljlws qmflGt / To;n] hgtfsf] lrGtg / hLjgz}nLdf NofPsf] k|efjnfO{ ;"Id ¿kn] a'em\g'kg]{ cfjZostf 5. hLjg / hut\sf ;d:ofx¿sf] ;dfwfgsf nflu ljrf/n] dfu{lgb]{zg ug{ ;Sg'k5{. hLjgsf Jojxf/nfO{ 8f]¥ofpg ;s]g eg] ljrf/ sfuhd} ;Lldt /xG5.

…hgtfsf] ax'bnLo hgjfbÚn] k|lt:kwf{nfO{ hf]8 lbPsf] 5. k|lt:kwf{ ug]{ Ifdtf sd eof] eg] ljrf/, ;ª\u7g, /fhgLlt / lgjf{rgnufot k|lt:kwf{sf ;a} If]qdf k/flht eOG5. ljrf/nfO{ k|ltj]bgdf dfq ;Lldt /fv]/ Jojxf/df ptfg]{ sfd ul/“b}g eg] ljrf/sf] n8fO“ lhTg ;ls“b}g. ljrf/sf] If]qdf cfkm\gf] pTs[i6tf ;fljt ug{ ljrf/wf/fTds sfd ug}{k5{. ljrf/, l;4fGt / gLltsf cfwf/df kf6L{sf ofjt\ ultljlw cl3 c9fpg yfn]kl5 / sfdsf] s]Gb|ljGb'df ljrf/nfO{ /fv]/ cl3 a9]kl5 kf6L{ :jtM j}rfl/s ¿kdf alnof] x'G5. To;}n] xfdLn] sd/]8 dbg e08f/LnfO{ ;lDem/x“bf ljrf/wf/fTds sfdsf] dxŒjnfO{ Wofgdf /fVg}k5{.

sd/]8 dbg e08f/Ln] ljrf/wf/fTds sfdsf ;fy;fy} ;ª\u7gfTds If]qsf] sfdnfO{ klg cToGt dxŒj lbg'ePsf] 5. ljrf/ / ;ª\u7gsf] ;xL ;+of]hgn] dfq} kl/jt{gnfO{ cl3 a9fpg ;Sg] qmflGtsf/L kf6L{sf] lgdf{0f x'G5. ljrf/lagf ;ª\u7g aGb}g eg] ;ª\u7g gx'g] xf] eg] ljrf/nfO{ sfof{Gjog ug]{ dfWod klg x'“b}g. To;}n] g]skf -Pdfn]_nfO{ …hgtfsf] ax'bnLo hgjfbÚ sf] jfxs / qmflGtsf/L kf6L{sf ¿kdf k'gM hgtfaLr alnof] u/L :yflkt ug{ nfluxfNg' kb{5. o;f] ug'{ g} sd/]8 dbg e08f/Lk|ltsf] ;f“rf] >4f~hln x'g]5.

@= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf g]skf -Pdfn]_n] ck]Iff u/] cg';f/sf] kl/0ffd k|fKt ePg. klxnf] / ;a}eGbf 7"nf] bn x'g] ck]Iff u/]sf] g]skf -Pdfn]_ lgjf{rg kl/0ffdkl5 t];|f] x'g k'Uof]. t];|f] x'g] cfzf lnP/ a;]sf] g]skf -dfcf]jfbL_ klxnf] x'g k'Uof]. qf;, cftª\s, wDsL / a'y sAhfsf b]zJofkL 36gfsf aLrdf lgjf{rg eof]. t}klg, lgjf{rgsf] kl/0ffd ;a} bnn] :jLsfl/;s]sf] x'“bf ca g]skf -Pdfn]_n] klg eljiolt/ x]g'{k5{. cfkm"n] ck]Iff u/]h:tf] lgjf{rg kl/0ffd lsg k|fKt ePg eg]/ cfTd;dLIff / d"Nofª\sg ug'{k5{. ;xL 9ª\un] cfkm}“k|lt lgd{d eP/ ul/Psf] cfTd;dLIff, d"Nofª\sg / cfTdfnf]rgfn] uNtL–sdL ;RofP/ cl3 a9\g ;xL 9ª\un] k|]l/t u5{.

s'g} klg /fhgLlts bnsf] eljio / efUo ;DalGwt bnsf g]tf–sfo{stf{x¿sf] of]Uotf, bIftf, hgtfnfO{ ;ª\ul7t ug]{ sf}zn / hgrfxgf cg'¿k cl3 a9\g ;Sg] Ifdtfdf lge{/ /xG5. g]skf -Pdfn]_ k'gM hgtfsf] ljZjf; lht]/ ;a}eGbf 7"nf] bn lgs6 eljiod} aGg;S5 t/ To;sf nflu p;n] cfkm"nfO{ hgrfxgf cg'¿k kl/jt{g / kl/dfh{g ug'{kb{5. g]skf -Pdfn]_df of]Uo sfo{stf{ ? g]tfx¿sf] cefj 5}g. nfvf}“nfv z'e]R5's / ;dy{s 5g\. Ps nfveGbf a9L ;ª\ul7t ;b:o / nfvf}+sf] ;ª\Vofdf ;fwf/0f ;b:o 5g\. cg]sf}“ cftª\s / qf;nfO{ g6]/L emG8} @@ nfv hgtfn] g]skf -Pdfn]_nfO{ dt lbPsf 5g\. d]rLb]lv dxfsfnL;Dd km}lnPsf] hgfwf/ / ;ª\u7gsf] ;~hfn 5. of] g]skf -Pdfn]_sf] 7"nf] ;DklQ xf].

;ª\u7gsf] ;~hfn klxn]sf] t'ngfdf v's'nf] / s]xL sdhf]/ ePsf], hg;Dks{af6 6fl9Psf], cWoog / hgsfo{ ug{ sfo{stf{x¿ x'g'kg]{ hlt ;lqmo gePsf] nIf0f g]skf -Pdfn]_df s]xL klxn]b]lv g} b]vf k/]sf] xf]. o:tf s'/fx¿nfO{ ;dod} k/f:t ug{, ;Rofpg ;lsPg, To;}n] To;sf] gsf/fTds kl/0ffd klg o;kN6sf] r'gfjdf b]vfk/]sf] 5.

lgjf{rg kl/0ffd c:yfoL wSsf dfq xf]. of] c:yfoL wSsfsf] sf/0fn] kf6L{ s]xL kfOnf kl5 x6\g' k/] klg k'gM zlQm ;~ro u/]/ cl3 a9\g ;S5. To;}n] ca g]skf -Pdfn]_n] cfkm\gf ljutsf sdL–sdhf]/LnfO{ ;Rofp“b} hgtfsf ;/f]sf/sf ljifox¿nfO{ lnP/ cufl8 hfg'k5{.

hgtf g} zlQmsf ;|f]t x'g\ . To;}n] ca g]skf -Pdfn]_ hgtfsf aLrdf Jofks ¿kn] hfg'k5{. j}rfl/s ¿kn] wfl/nf], ;ª\u7gfTds ¿kn] bl/nf] / Jofjxfl/s ¿kn] g}lts cfr/0fo'Qm o'jf sfo{stf{x¿sf] ljzfn kª\lQm tof/ ug{ g]skf -Pdfn]_ tTsfn nfluxfNg'kb{5. s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7sn] kf6L{sf sdL–sdhf]/Lsf] Jofks ¿kdf ;dLIff u/]sf] 5 / kf6L{nfO{ ;'b[9 agfP/ cl3 a9\g'kg]{ s'/fdf hf]8 lbPsf] 5. To;}n] ca kf6L{ kª\lQmn] klg ;ª\u7g lgdf{0fdf cfkm\gf] ;Dk"0f{ Wofg s]lGb|t ub}{ cl3 a9\g'kb{5.

s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7s / efjL r'gf}tLx¿

Ú /3' kGt

!= cfkm}“leq kms]{/ x]g]{ k|oTg

g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -Pdfn]_sf] s]Gb|Lo sld6Lsf] c7f/f}“ a}7s @)^% j}zfv !% b]lv h]7 @ ut];Dd a:of]. b'O{ ;ftf;Dd lg/Gt/ rn]sf] pQm a}7sdf kf6L{n] ev{/} ;DkGg ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf ef]Ug'k/]sf] cgk]lIft k/fhosf ;fy;fy} kf6L{sf cfGtl/s sdL–sdhf]/Lx¿sf] klg Jofks ;dLIff ul/Psf] lyof]. To:t}, s]Gb|Lo sld6Lsf] !(cf}“ a}7s klg h]7 % ut] ;DkGg eof]. pQm a}7sn] sfo{ ljefhgsf ;fy} cGo sltko lg0f{ox¿;d]t u/]sf] 5. c7f/f}“ a}7sdf kf6L{n] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf ck]Iff u/]h:tf] lgjf{rg kl/0ffd gcfpg'sf ljljw sf/0fx¿af/] lj:t[t ¿kdf rrf{ u/] klg d"ntM kf6L{sf] cfkm\g} cfGtl/s ;d:of / sdhf]/Lx¿nfO{ lgjf{rgdf k/fhosf] d"n sf/0f 7x¥ofPsf] 5.

g]skf -dfcf]jfbL_ / To;sf] e|ft[ ;ª\u7g jfO{;LPnn] b]zJofkL ¿kdf km}nfPsf] cftª\s, wDsL, qf;, a'y sAhf, k};fsf] Jofks b'¿kof]un] :jtGq / lgikIf lgjf{rg x'g g;s]sf] tYo 3fdhlQs} 5n{ª\u ePsf] tYo ;j{ljlbt} 5. dtbftfx¿nfO{ ef]6 glbP n8fO“sf nflu 5f]/f5f]/L, uf“;, af; / k};f;d]t lbg'kg]{ wDsL lbP/ lgjf{rgcl3 g} dgf]j}1flgs ¿kn] q:t kfg]{ sfd b]zel/ dfcf]jfbLn] u/]sf] lyof] eg] lgjf{rg cfrf/;+lxtfnfO{ 7f8} gsfb}{ lgjf{rgsf] cl3Nnf] lbg ef]het]/ / k};f af“8\g] sfd;d]t u/]sf] lyof]. lgjf{rg lhTgsf nflu …sDo'lg:6Ú eGg] zAbnfO{ g} abgfd ub}{ dfcf]jfbLn] lgn{Hhtfk"j{s k};f, rfdn / wf]tL;d]t af“8\g] s's[To u/]/ dtbftfsf] cd"No cf:yfsf] dtnfO{ lsga]rsf] j:t';d]t agfof]. dfcf]jfbLsf] cftª\s / k/flht eP hª\un kms{g] k|r08nufotsf dfcf]jfbL g]tfx¿sf] wDsLn] hgtfsf] zflGt eª\u x'g] cfzª\sfnfO{ a9fof] / pgLx¿n] q:t eP/ zflGtsf nflu eg]/ klg dfcf]jfbLnfO{ dt lbP.

dfly plNnlvt dfcf]jfbL ultljlwx¿sf sf/0f cg]sf}“ :yfgdf g]skf -Pdfn]_ lgjf{rgdf k/flht ePsf] 5. t/, dfcf]jfbLnfO{ dfq xf/sf] ;Dk"0f{ bf]if lbP/ xfdL cfkm\gf sdL–sdhf]/Lx¿ / bf]ifaf6 d'Qm x'g ;Sb}gf}“ eGg] s'/fdf klg s]Gb|Lo sld6L Psdt /x\of]. cfkm\gf sdL–sdhf]/Lx¿ ;RofP/ cl3 ga9\g] xf] eg] kf6L{ cem sdhf]/ x'“b} hfg ;S5, To;}n] cljnDa kf6L{nfO{ k'gMul7t / ;lqmo agfp“b} hgtfsf] aLrdf hfg'kg]{ s'/fdf s]Gb|Lo sld6L ;xdt ePsf] 5.

@= /fhLgfdf / gof“ dxf;lrjsf] lgjf{rg

;+ljwfg;efsf] lgjf{rg kl/0ffd cfPnuQ} k/fhosf] lhDd]jf/L :jLsfb}{ g]skf -Pdfn]_sf dxf;lrj dfwjs'df/ g]kfnn] dxf;lrj kbaf6 /fhLgfdf lbg'ePsf] lyof]. pQm /fhLgfdfsf af/]df klg s]Gb|Lo sld6Ldf hLjGt 9ª\un] 5nkmn eof]. g}ltstf, d"No / lhDd]jf/Laf]wsf] /fhgLlt Jojxf/df :yflkt ug'{k5{ eg]/ cfkm"n] /fhLgfdf lbPsf] s'/f atfp“b} /fhLgfdf lkmtf{ lng] cfu|xnfO{ dxf;lrjn] c:jLsf/ u/]/ a}7snfO{ cfkm\gf] /fhLgfdf :jLs[t ug{ cfu|x ug'{eof]. dxf;lrj kbaf6 lbPsf] pxf“sf] /fhLgfdfnfO{ :jLsf/ ub}{ s]Gb|Lo sld6Ln] !% jif{;Dd kf6L{nfO{ g]t[Tj lbPsf]df wGojfb 1fkg u¥of].

s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7sn] sfo{jfxs dxf;lrj cd[ts'df/ af]x/fåf/f k|:t't /fhgLlts k|ltj]bgnfO{ ;'emfj;lxt kfl/t u¥of]. a}7ssf] clGtdlt/ gof“ dxf;lrj lgjf{rg ug{ lgjt{dfg dxf;lrj dfwjs'df/ g]kfnn] a}7sdf :yfoL sld6L ;b:o emngfy vgfnsf] gfd k|:tfj ug'{eof]. pxf“n] sd/]8 emngfy vgfn klxn] klg dxf;lrj eP/ kf6L{nfO{ g]t[Tj ul/;s]sf] JolQm ePsf] / pxf“n] kf6L{df ;a}nfO{ ;d]6]/ cl3 a9fpg] cfzf JoQm ub}{ kf6L{n] sd/]8 emngfy vgfnsf] g]t[Tjdf cfkm\gf;fd' b]vfk/]sf r'gf}tLx¿sf] ;fdgf ub}{ cl3 a9\g ;Sg] ljZjf; JoQm ug'{eof].

pxf“n] sd/]8 emngfy vgfnsf] gfd k|:tfj u/]kl5 :yfoL sld6Lsf ;b:o sd/]8 s]kL cf]nLn] cfkm\gf] ljrf/ JoQm ug'{eof]. sd/]8 s]kL cf]nLkl5 s]Gb|Lo sld6Lsf ;b:ox¿n] g]t[Tj;DaGwL k|:tfjdf 5nkmn cufl8 a9fpg'eof]. 5nkmnkl5 cGtdf k'gM dfwjs'df/ g]kfnn] g]t[Tj;DaGwL k|:tfjnfO{ kfl/t ug{ cfu|x u/]kl5 a}7sn] ;j{;Ddt ¿kdf sd/]8 emngfy vgfnnfO{ kf6L{sf] dxf;lrjdf lgjf{lrt u¥of].

dxf;lrjdf lgjf{lrt ePkl5 s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7s;dIf cfkm\gf ljrf/x¿ JoQm ug]{ qmddf gjlgjf{lrt dxf;lrj sd/]8 emngfy vgfnn] kf6L{nfO{ hgtfsf] ax'bnLo hgjfbsf] dfu{lgb]{zgdf cufl8 a9fpg cfkm" k|lta4 /x]sf] s'/f atfp“b} b]vfk/]sf gof“ kl/l:ylt / ;Gbe{nfO{ Wofgdf /fv]/ hgtfsf] ax'bnLo hgjfbnfO{ ljsl;t, Jofks / ;d[4 agfpg'kg]{ s'/fdf hf]8 lbg'eof].

#= kms]{/ x]/, cfkm}“nfO{ lrg

g]skf -Pdfn]_sf] c7f/f}“ a}7ssf] ljz]iftf eg]sf] cfkm}“nfO{ kms]{/ x]g'{, cfkm\gf] cfTd;dLIff ug'{, cfkm\gf sdL–sdhf]/Lx¿ klxNofpg' / ltgaf6 d'Qm eP/ cl3 a9\g c7f]6 ug'{ /x\of]. kf6L{ v'nf eP/ lgjf{rgsf] k|lqmofdf ;fd]n ePb]lv To;n] clxn]h:tf] cgk]lIft wSsf vfPsf] lyPg. )$*, )%! / )%^ sf] cfdlgjf{rg / b'O{j6f :yfgLo lgjf{rgdf pNn]vgLo ;kmntf xft kf/]sf] g]skf -Pdfn]_sf nflu o;kN6sf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;f“Rr} Pp6f wSsf lyof]. of] wSsfn] s]jn kf6L{sf] zLif{:y g]t[Tjdf dfq geP/ kf6L{sf] dflyb]lv tn;Dd Jofks k'gMu7g / kl/jt{gsf] cfjZostf /x]sf] jf:tljstfnfO{ cf}“NofPsf] 5. g]skf -Pdfn]_sf] s]Gb|b]lv ufp“;Ddsf] kª\lQmn] cfkm"nfO{ x]g'{k5{ / cfkm\gf] 7fp“df cfkm}“nfO{ ;RofP/, z'4 / ;'b[9 agfP/ cl3 a9\g] k|oTg ug'{k5{.

ljutsf] t'ngfdf g]skf -Pdfn]_sf] ;DaGw cfdhgtf;“u 6fl9Psf] oyfy{nfO{ kf6L{sf ;Dk"0f{ txn] :jLsfg}{k5{. hgtfsf ljifox¿ p7fP/ hgtfsf] aLrdf hfg] / hgtfsf] ;'emfj tyf cfsfª\Iff cg';f/ cfkm"nfO{ ;'wfg]{ s'/fdf g]skf -Pdfn]_ ca kl5 kg'{ x'“b}g.

;kmntfsf a]nfdf xf}l;g], pQfplng] / pGdfbdf b]vf kg]{ k|j[lQ hlt xflgsf/s x'G5, c;kmntf ef]Ubf lg/fz x'g], cfkm\gf /fd|f kIfnfO{ klg b]Vg g;Sg] / eljiok|lt cfzfjfbL gx'g] k|j[lQ klg Tolt g} xflgsf/s x'G5. To;}n] cfTd;dLIffsf gfddf cfTdeT;{gf ug]{, sdL b]Vg] gfddf pHofnf] kIf b]Vb} gb]Vg] / c;kmntf ef]lu/x]sf] a]nfdf k'gM ;kmn aGg ;lsG5 eGg] cfzf gug]{ lgDg k'“hLjfbL xtf;fn] xfdLdf 3/ ug{ ;S5. o:tf] xtf;faf6 d'Qm x'g'k5{ / gof“ 9ª\un] km]l/ cufl8 a9\g] cf“6 ug'{k5{.

olta]nf xfdLn] cfkm\gf] cfTdd"Nofª\sg ug]{, cfkm\gf] sdhf]/L s]nfpg] / cfkm\gf] zlQm / cfkm"df cGt/lglxt ;Dk"0f{ IfdtfnfO{ d"Nofª\sg ug]{ ;xL a]nf xf]. To;}n] of] ;donfO{ TolQs} u'h|g lbg'x'“b}g. wSsf vfPsf] 7fp“af6 h'd'{/fP/ p7\g], cfkm\gf] z/L/df nfu]sf] w"nf] 6s\6Sofpg] / k'gM ultjfg\ eP/ uGtJotkm{ cl3 a9\g] sfd ul/xfNg' kb{5.

$= k'gMu7g cfhsf] cfjZostf

g]skf -Pdfn]_sf ;fd' ca gof“ r'gf}tLx¿ b]vfk/]sf 5g\. tL r'gf}tLx¿sf] ;fdgf gu/Lsg g]skf -Pdfn]_ cl3 a9\g ;Sb}g. To;}n] klxn] xfdLn] xfd|f;fd' /x]sf r'gf}tLx¿nfO{ lrlGxt ug{ ;Sg'k5{ clg dfq s;/L cl3 a9\g] eGg] s'/fsf] lgSof]{n ug{ ;lsG5.

g]skf -Pdfn]_n] dfS;{jfb–n]lggjfb / hgtfsf] ax'bnLo hgjfbnfO{ :jLsfb}{ cfPsf] 5. k|ljlwsf] If]qdf ePsf] qmflGtn] pTkGg u/]sf] ljZju|fdsf] cjwf/0ff, ljZj cy{Joj:yf / Ps–csf{k|lt cGt/lge{/tfsf] a9\bf] cj:yfh:tf ljZjJofkL ¿kdf b]vfk/]sf] kl/jt{g / g]kfnd} b]vfk/]sf gof“ k|j[lQ / kl/jt{gx¿sf] ulx/f] cWoog, ljZn]if0f / ;+Zn]if0f u/]/ ljrf/, gLlt / of]hgfx¿nfO{ k'gMu7g ug{ ;kmn x'g h?/L 5. j}rfl/s If]qdf k'gMul7t / k'gMbLlIft x'g ;S5f}“ of ;Sb}gf}“ < To;sf nflu kf6L{JofkL ¿kdf cg';Gwfg, cGj]if0f / cWoogsf] cleofg rnfP/ cfkm"nfO{ j}rfl/s ¿kn] ;Ifd ug{ ;S5f}“ of ;Sb}gf}“ < lxhf] u/]sf cWoogx¿sf cfwf/df dfq jt{dfg / eljionfO{ g]t[Tj ug{ ;ls“b}g eGg] s'/fnfO{ x]Ssf /fv]/ lrGtg, ljrf/ / cWoogsf] If]qdf Jofks k'gMu7g cfhsf] cfjZostf xf].

lxhf]s} h:tf] ;ª\u7gn] xfdL k/Dk/f t wfGg ;sf}“nf t/ jt{dfgnfO{ af]Sg / eljiodf cl3 a9\g ;Sb}gf}“. To;}n] cWoogzLn, cfr/0fo'Qm, g}lts d"No / dfGotfdf ljZjf; /fVg] qmflGtsf/L o'jfx¿sf] 7"nf] kª\lQmnfO{ kf6L{leq Nofpg'k5{ eg] kf6L{leq /x]s} o'jfx¿sf] kª\lQmnfO{ klg Jofks ¿kn] cfkm\gf cfr/0f / afgL a]xf]/fdf ;'wf/ u/L gof“ 9ª\un] kl/jlt{t eP/ cl3 a9\g k]|l/t ug{ ;Sg'kb{5. hf] cfkm\gf unt cfr/0f / afgL–a]xf]/fdf kl/jt{g ug{ ;Sb}gg\, To:tfx¿sf 7fp“df gof“ dflg;x¿nfO{ cl3 a9fpg klg ;Sg'kb{5. clg dfq k'gMu7g cl3 a9\g ;S5. o'jf kª\lQmnfO{ ljZjf; ug'{kb{5 / pgLx¿nfO{ dflyb]lv tn;Dd ;a} txdf pko'Qm lhDd]jf/L klg lbOg' k5{.

xfd|f] sfo{z}nLdf klg Jofks k'gMu7gsf] cfjZostf 5. gf]s/zfxL / xflsdL z}nLaf6 ca sfd x'“b}g. lxhf]sf] h:tf] lk5l8Psf] tl/sfaf6 klg cfh ;ª\u7g alnof] x'g ;Sb}g. hLjg / hut\nfO{ kl/jt{g ug]{ xf] eg] hLjg / hut\sf ;d:ofx¿af6 efu]/ sfd rNb}g. To;}n] hgz}nL cyf{t\ hgtfn] dg k/fpg], hgtfaf6 6f9f gx'g], pgLx¿sf efjgf / ;d:of;“u ;fdgf ug]{ / ;dfwfg lbg] sfo{z}nL cfhsf] cfjZostf xf]. To;}n] hgtfdf hfg], hgtfaf6 lng] / hgtfaf6 lnPsf] s'/fnfO{ ljsl;t / ;d[4 agfP/ hgtfnfO{ g} lbg] hgz}nLsf] ljsf; ug}{k5{.

%= /fli6«o /fhgLltdf lgjf{x ug'{kg]{ e"ldsf

g]skf -Pdfn]_ clxn] klg hgtfdf cfwfl/t, d]rLb]lv dxfsfnL;Dd km}lnPsf] / ljzfn ;ª\u7g ePsf] /fhgLlts kf6L{ xf]. cg]sf}“ dgf]j}1flgs bafadf hgtfnfO{ kf/]/ g]skf -dfcf]jfbL_n] cfkm"nfO{ ;a}eGbf 7"nf] bnsf ¿kdf ;+ljwfg;efdf k'¥ofP klg g]skf -Pdfn]_ /fli6«o /fhgLltdf cem} e"ldsfljxLg ePsf] cj:yf xf]Og. /fli6«o /fhgLltnfO{ ;Gt'ngdf /fVg, To;nfO{ gof“ lbzf lbg / hgtfsf] lxtdf sfd ug{ g]skf -Pdfn]_ ;+ljwfg;efleq / aflx/ ;Ifd 5.

;+ljwfg;efdfkm{t nf]stflGqs u0ftGqsf] :yfkgfnfO{ ;+:yfut ug{, gof“ cu|ufdL ;+ljwfg agfpg, g]skf -dfcf]jfbL_sf] ef“8e}nf] / cflwgfosjfbnfO{ /f]Sg, /fHosf] k'gM;+/rgf ug{ / hgtfsf xs–clwsf/x¿ / hLljsfsf dfux¿nfO{ cl3 a9fpg g]skf -Pdfn]_n] lg0ff{os ¿kn] cfkm\gf] e"ldsfnfO{ :yflkt ug{ ;Sg'k5{. /fli6«o /fhgLltdf lgjf{x ug'{kg]{ cfkm\gf] e"ldsfnfO{ ;xL 9ª\un] a'em]/ g]skf -Pdfn]_ cl3 a9\g' cfjZos 5.

;Gt'ng ldnfpg] gfddf slxn] bflxg] t slxn] b]a|]lt/ em's]sf] h:tf] Pdfn] gb]lvof];\, c¿nfO{ dgfpg] gfddf cfkm\gf] c8fg g5f]8f];\ / cfkm\gf ljrf/x¿df b[9 /x]/ c8fg n]cf];\ eGg] s'/fsf] ck]Iff g]skf -Pdfn]_sf g]tf–sfo{stf{x¿n] g]t[Tjaf6 u/]sf 5g\. cfkm\gf] c8fgdf c8\g g;Sg] /fhgLlts bnn] g cfkm\gf sfo{stf{ / z'e]R5'sx¿sf] ljZjf; lhTg ;S5, g t hgtfsf] dg. /fli6«o /fhgLltdf e"ldsf v]Ng] xf] eg] ljrf/, gLlt, k|:t'lt, c8fg / Jojxf/df c¿eGbf pTs[i6, Jofjxfl/s, ;Ifd / ;xL b]lvg / ;fljt x'g ;Sg'k5{. ntfl/P/ c¿sf] gLltdf lx“8\g yflnof] eg] s;}n] kTofp“b}g eGg] s'/f uPsf] lgjf{rg kl/0ffdaf6 klg kf7 l;Sg ;Sg'kb{5.

To;}n] 5nkmn u/]/, ax; u/]/, ;f]r–ljrf/ u/]/ gLlt agfpg'k5{ / agfPsf] gLltnfO{ sfof{Gjog ug'{k5{. gof“ ;+ljwfgsf] lgdf{0f, ;+ljwfg;efdf v]Ng] e"ldsfsf] lgSof]{n / gof“ ;/sf/ agfpg] ;DaGwdf ;xL gLlt lgdf{0f / sfof{Gjog clxn] tTsfn ul/xfNg'kg]{ sfdx¿ x'g\. oL /fHo;Qf;“u hf]l8Psf dxŒjk"0f{ ljifox¿ x'g\ eg] ljrf/, ;ª\u7g / sfo{z}nLdf k'gMu7g kf6L{ lgdf{0f;“u hf]l8Psf ljifox¿ x'g\. t/, oL b'j} If]q;“u ;DalGwt ljifox¿ Pscsf{;“u klg cleGg ¿kn] uf“l;Psf / k/:k/ ;DalGwt 5g\. logLx¿nfO{ 5'6\ofP/ x]g]{ / a'em\g] ug'{ x'“b}g, a? Ps–csf{l;t ;DalGwt ljifosf ¿kdf lnP/ ljZn]if0f ug]{ / logLx¿aLrsf] cGt/;DaGwnfO{ a'em\g] tl/sf ckgfpg'k5{.

^= cf7f}“ dxflwj]zg

ca g]skf -Pdfn]_sf] d'Vo sfd eg]sf] kf6L{sf] cf7f}“ dxflwj]zg ;kmntf / eJotfk"j{s ;DkGg ug'{ xf]. cfufdL dxflwj]zgnfO{ )^% dª\l;/ ! b]lv % ut];Dd eJotfk"j{s sf7df8f}“df ug]{ lg0f{o s]Gb|Lo sld6Lsf] !(cf}“ a}7sn] ul/;s]sf] 5. kf6L{nfO{ cem Pstfa4, ;'b[9 / ;ª\ul7t kfb}{ g]kfnL ;dfhsf] cfly{s–;fdflhs ¿kfGt/0fsf] sfdnfO{ cem cl3 a9fpg cfufdL dxflwj]zgn] lg0ff{os e"ldsf v]Ng]5. To;}n] cf7f}“ dxflwj]zgnfO{ Pstfa4, ;kmn / eJo kfg{ ;Dk"0f{ kf6L{ kª\lQm Pstfa4 eP/ cl3 a9\g'k5{. 

gof“ sfo{ljefhg

sf7df8f}“. g]skf -Pdfn]_ s]Gb|Lo sld6Lsf] !(cf}“ a}7s dxf;lrj sd/]8 emngfy vgfnsf] cWoIftfdf kf6L{ s]Gb|Lo sfof{no dbggu/ aNv'df h]7 % ut] a:of]. pQm a}7sn] lgDg lg0f{ox¿ u/]sf] s]Gb|Lo ;lrjfno ;lrj o'j/fh 1jfnLåf/f hf/L lj1lKtdf hgfOPsf] 5.

sfo{ljefhg

ljb]z ljefu k|d'v – sd/]8 dfwjs'df/ g]kfn

kf6L{ :s'n ljefu k|d'v – sd/]8 s]=kL= cf]nL

;ª\u7g ljefu k|d'v – sd/]8 cd[ts'df/ af]x/f

dWo–klZrdf~rn If]qLo ;dGjo sld6L ;+of]hs – sd/]8 jfdb]j uf}td

k|rf/ ljefu k|d'v – sd/]8 O{Zj/ kf]v/]n

hn;|f]t ljefu k|d'v – sd/]8 k|bLk g]kfn

;lrjfno ;lrj – sd/]8 o'j/fh 1jfnL

;+;bLo ljefu k|d'v– sd/]8 lji0f' kf}8]n

sf7df8f}“ pkTosf ;dGjo sld6L O~rfh{ – sd/]8 /fh]Gb| >]i7

;fdflhs ;]jf ljefu k|d'v – sd/]8 pld{nf cof{n

af“sL s]Gb|Lo sld6Lsf ;b:ox¿sf] lhDd]jf/L xfnnfO{ oyfjt\ /flvPsf] / cfufdL Ps dlxgfleq a:g] s]Gb|Lo sld6Lsf] a}7sn] cfjZos x]/km]/ ug]{5.

ljleGg sfo{bnx¿sf] u7g M gof“ ;+ljwfgsf] k|f¿k tof/ ug{sf lglDt sd/]8 e/tdf]xg clwsf/L, /fHosf] k'gM;+/rgf;DaGwL k|:tfj tof/ ug{sf nflu sd/]8 jfdb]j uf}td, ;fdflhs–cfly{s ¿kfGt/0fsf] k|:tfj ;DaGwdf sd/]8 s]zj j8fn / ;+ljwfg;ef lgjf{rgsf] ;dLIffsf nflu sd/]8 czf]s /fO{sf] ;+of]hsTjdf cnu–cnu sfo{bnx¿ u7g ul/Psf] 5.

cf7f}“ /fli6«o dxflwj]zg M kf6L{sf] cf7f}“ /fli6«o dxflwj]zg cfufdL dª\l;/ !–% ut] sf7df8f}“df ug]{ lg0f{o ul/Psf] 5. o;;DaGwL lj:t[t sfo{of]hgf cfufdL a}7sn] ug]{5.

dgf]gog M sd/]8 /jLGb| >]i7nfO{ s]Gb|Lo sld6Ldf / sd/]8 p4j kf]v/]nnfO{ s]Gb|Lo ;Nnfxsf/ sld6Ldf dgf]gog ug]{ :yfoL sld6Lsf] lg0f{onfO{ a}7sn] cg'df]bg u/]sf] 5.

;ef;b\sf] a}7s M g]skf -Pdfn]_sf tkm{af6 lgjf{lrt ;+ljwfg;ef ;b:ox¿sf] a}7s cfufdL h]7 !! ut] bnsf] sfof{no l;+xb/af/df /flvPsfn] ;DalGwt ;ef;b\x¿nfO{ h]7 !) ut] kf6L{ s]Gb|Lo sfof{nodf ;Dks{ ug{sf nflu lgb]{lzt ul/Psf] 5.

u0ftGqsf] :jfut M cfufdL h]7 !% ut] ;+ljwfg;efsf] a}7sn] ljlwjt ¿kdf /fhtGqsf] cGTo u/L d'n'sdf ;ª\3Lo nf]stflGqs u0ftGq sfof{Gjogsf] 3f]if0ff ub}{5. pQm lbg ;Dk"0f{ g]kfnL hgtfsf lglDt Pp6f clj:d/0fLo, P]ltxfl;s / o'ufGtsf/L dxŒjsf] lbg xf]. To;}n] pQm cj;/df xfd|f] kf6L{sf k|To]s lhNnf sld6Lx¿n] a[xt\ of]hgf agfO{ Jofks hg;xeflutfsf ;fy u0ftGqnfO{ :jfut ub}{ /fli6«o kj{sf ¿kdf dgfpg xflb{s cfu|xsf ;fy lgb]{lzt ul/Psf] 5.

jftf{;DaGwL hfgsf/L M a}7sdf sd/]8 e/tdf]xg clwsf/Ln] ljleGg /fhgLlts kf6L{x¿;“u ePsf jftf{ ;DaGwdf hfgsf/L u/fpg' eof].

cGTodf, dxf;lrj sd/]8 emngfy vgfnn] kf6L{sf] cfGtl/s PstfnfO{ cem ;'b[9 agfp“b} d'n'ssf ;fd' pkl:yt r'gf}tLx¿sf] ;fdgf ug{ b[9tfk"j{s cl3 a9\g'kg]{ cfjZostfdfly hf]8 lbg'eof].

c7f/f}“ a}7såf/f kfl/t k|:tfj

;+ljwfg;ef ;b:osf] lgjf{rgdf ;'v{]t lgjf{rg If]q g+= ! df kf6L{sf pDd]bjf/ tyf e]/L c~rn ;dGjo sld6Lsf ;b:o sd/]8 Clifk|;fb zdf{sf] lgjf{rg cleofgdf h'l6/x]sf a]nf uf]nL xfgL xTof ul/Psf] tyf sf:sL lgjf{rg If]q g+= ! df lgjf{rg cleofgdf ;lqmo /x“b} dtk]l6sf ;b/d'sfd k'¥ofO{ kmls{g] qmddf cfttfoLx¿n] cfqmd0f u/L sd/]8 Clif/fd ;'j]bLsf] lgd{dtfk"j{s xTof ePsfn] To;sf] 3f]/ eT;{gf ub}{ of] a}7s pxf“x¿k|lt xflb{s >4f~hln ck{0f ug'{sf ;fy} zf]s ;GtKt kl/jf/hgdf ulx/f] ;dj]bgf k|s6 ub{5.

;+ljwfg;ef lgjf{rg k|rf/–k|;f/sf l;nl;nfdf u'NdL lhNnfsf] k/fNdL uflj;sf] sfo{qmdaf6 kmls+{b} ubf{ @)^$ r}t ^ ut] pDd]bjf/sf] ;'/Iffy{ vl6g'ePsf :jod\;]js 6f]nLsf k|d'v tyf k|/fo';ª\3 u'NdL lhNnf sld6Lsf ;b:o sd/]8 xl/eQm s“8]nsf] df]6/;fOsn b'3{6gfdf k/L c;fdlos / cToGt b'Mvb lgwg ePsfdf / lj/f6gu/ lgjf;L g]skf -Pdfn]_sf sfo{stf{ dx]z ;fxsf] lgjf{rgsf ;Gbe{df vl6“bf] b'3{6gfdf k/L c;fdlos lgwg ePsfdf pxf“x¿k|lt >4f~hnL ck{0f ub}{ zf]s ;GtKt kl/jf/hgk|lt of] a}7s xflb{s ;dj]bgf k|s6 ub{5.

lgjf{rg cleofgdf kf6L{sf] kIfdf b[9tfk"j{s pleg] qmddf ljleGg lx+;fTds / c/fhs ;d"x Pjd\ JolQmx¿sf] cfqmd0fdf k/L 3fOt] x'g'ePsf kf6L{sf g]tf, sfo{stf{ / z'e]R5'sx¿sf] zL3| :jf:Yonfesf] sfdgf ub}{ pxf“x¿dfly ePsf] cfqmd0fsf] of] a}7s lgGbf ub{5.

cftª\s, lx+;f, s'6lk6, wDsL, c;'/Iff / k|nf]egh:tf cg]sf}“ afwf–cj/f]wx¿sf] ;fdgf ub}{ P]ltxfl;s ;+ljwfg;ef ;b:osf] lgjf{rg ;kmn kfg]{ tyf g]skf -Pdfn]_sf] kIfdf b[9tfk"j{s dtbfg ug]{ ;Dk"0f{ hg;d'bfodf of] a}7s xflb{s wGojfb Pjd\ s[t1tf 1fkg ub{5.

– !% j}zfv )^%

g]skf -dfcf]jfbL_sf cWoIfn] e]63f6 / s'/fsfgLsf qmddf af/Daf/ cfZjf;g / argj4tf JoQm u/] klg g]skf -dfcf]jfbL_ / dfcf]jfbLsf] e|ft[ ;ª\u7g jfO{;LPnsf sfo{stf{x¿n] b]zsf ljleGg efudf g]skf -Pdfn]_sf sfo{stf{x¿dfly ;fª\3flts cfqmd0f hf/L /fv]sf 5g\.

oxL j}zfv !( ut] laxfg & ah] df]/ª lhNnfsf] ;'Gb/k'/–# sf bLks tfdfª / clgn ljZjsdf{nfO{ lgjf{rgdf g]skf -Pdfn]_nfO{ ;3fPafkt g]skf -dfcf]jfbL_sf] jfO{;LPnsf :yfgLo sfo{stf{x¿ rGb| uDb]g, qmflGt p/fj;lxt !)÷!% hgfsf] 6f]nLn] df]6/;fOsndf /fvL ckx/0f u/]/ jfO{;LPnsf] sfof{nodf nuL zl//el/ gLn8fd x'g] u/L lg3f{t s'6lk6 ul//x]sf] cj:yfdf hgtfn] x:tIf]k u/L 5'6fPsf 5g\. To;/L ckx/0f ug]{ dfcf]jfbL sfo{stf{x¿dfly hgtfn] k|x/L;“u sfg'gL sf/afxL cufl8 a9fpg] dfu ubf{ klg cem;Dd sf/afxL x'g ;s]sf] 5}g.

To:t} bf]nvfsf] lh/L ufp“ sld6Lsf ;b:o tyf k"j{j8fcWoIf k|sfz >]i7dfly dfcf]jfbLsf :yfgLo sfo{stf{x¿ 1fgaxfb'/ lh/]n, kf;fª z]kf{ / lgd;fª\u] z]kf{nufot cGo gf} hgfn] ;fª\3flts cfqmd0f u/L ;Vt 3fOt] agfPsf 5g\. xfn pxf“sf] jL/ c:ktfndf pkrf/ eO/x]sf] 5. bf]nvf lhNnfs} sfa|] uflj;sf] d}gfkf]v/Ldf g]skf -Pdfn]_sf ufp“ kf6L{ sld6Lsf ;lrj sdn bfxfnsf] 3/df cfuf] nufpg vf]h] eg] Pdfn] lhNnf sld6Lsf ;b:o eLd bfxfnsf] ahf/df /x]sf] 3/ dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] eTsfOlbPsf 5g\. k|hftflGqs /fli6«o o'jf ;ª\3sf ;b:o hLjg bfxfnnfO{ s'6lk6 u/]sf 5g\. j}zfv @# ut] bf]nvfsf] h'u' uflj;sf Pdfn] sfo{stf{ u0f]z kf08]nfO{ s'6lk6 u/]sf 5g\ eg] @# ut]sf] ;f“em g} sfa|]–& sf 8Da/k|;fb bfxfnnfO{ xftkft u/L 3/ sAhf u/]sf] kq lbO{ tfnfaGbL u/]sf 5g\. To:t} k|/fo';ª\3 g]kfnsf sfo{stf{ c;Ld tfdfªnfO{ jfO{;LPnsf sfo{stf{n] v's'/L k|xf/ u/L 3fOt] t'NofPsf 5g\. xfn pxf“sf] lzIf0f c:ktfndf pkrf/ eO/x]sf] 5. bf]nvfs} z}n'ª\u]Zj/ uflj;df a'y Ph]G6 a;]sf g]skf -Pdfn]_sf sfo{stf{x¿ xl/axfb'/ sf]O/fnf / wgaxfb'/ tfdfªnfO{ ufp“ lgsfnfsf] 3f]if0ff u/]sf 5g\.

cf]vn9'ª\uf lhNnfsf] kf]snL uflj;df ;f+:s[lts sfo{qmd ug{ uO/x]sf /fli6«o hg;f+:s[lts d~rsf snfsf/ / Pdfn]sf sfo{stf{x¿dfly dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] cfqmd0f u/L uDeL/ 3fOt] agfPsf 5g\. o;/L 3fOt] x'g]x¿dWo] g]skf -Pdfn]_sf lhNnf sld6Lsf pk;lrj g]q e§/fO{sf] 6fpsf]df uDeL/ rf]6 nfu]sf] 5 eg] v'§f;d]t ef“lrPsf] 5. dfcf]jfbL sfo{stf{x¿n] pxf“sf] ;fydf /x]sf] @@ xhf/ ?lkof“;d]t n'6]/ nu]sf 5g\. oxL 36gfdf Pdfn]sf cGo tLg hgf sfo{stf{x¿ O{Zj/ ltlD;gf, xf]dxl/ clwsf/L / dxfjL/ ;'g'jf/dfly klg dfcf]jfbLx¿n] cfqmd0f u/L 3fOt] agfPsf 5g\. sfo{qmd ug{ uPsf cGo snfsf/x¿nfO{ klg rf]6 nfu]sf] 5.

oxL j}zfv !& ut] ef]hk'/sf] s'n'ª\u uflj;df klg dfcf]jfbLx¿n] g]skf -Pdfn]_ ef]hk'/ lhNnf sld6Lsf ;b:o /fdl;+x /fO{, vu]Gb| /fO{, s'naxfb'/ 3n] / 8]8/fh a:g]tnfO{ cfqmd0f u/L 3fOt] agfPsf lyP eg] s]bf/ sfsL{nfO{ ckx/0f u/L ;Vt 3fOt] x'g] u/L s'6]sf 5g\.

To:t} cf]vn9'ª\ufs} s'OeL/df cfkm\g} 3/df al;/x]sf Pdfn] sfo{stf{ b'of]{wg sf]O/fnf / s'zs0f{ /fO{dfly dfcf]jfbLx¿n] cfqmd0f u/]sf 5g\. b'of]{wg sf]O/fnfnfO{ s'6lk6 u/L d¥of] egL vf]N;fdf kmfn]/ dfcf]jfbL sfo{stf{x¿ efu]sf lyP. pxf“sf] hgtfn] p4f/ u/]kl5 xfn pkrf/ rln/x]sf] 5.

kf“ry/ lhNnfsf] kmn}rf ufp“ sld6L g]skf -Pdfn]_sf ;lrj 6Lsf/d v/]nnfO{ dfcf]jfbLsf sfo{stf{x¿n] j}zfv !! ut] uf]nL k|xf/ u/L ;Vt 3fOt] agfPsf 5g\. xfn pxf“sf] w/fgl:yt aLkL d]df]l/on c:ktfndf pkrf/ eO/x]sf] 5.

dfly plNnlvt ;Dk"0f{ cfk/flws, aa{/ / cdfgjLo cfqmd0fsf] g]skf -Pdfn]_ eT;{gf ub{5 / ck/fwLx¿nfO{ tTsfn cfjZos sfg'gL sf/afxL ug{ / 3fOt]x¿sf] pkrf/ ug{ of] a}7s g]kfn ;/sf/;“u dfu ub}{ g]skf -dfcf]jfbL_sf o:tf ultljlwk|lt v]b JoQm ub{5.

– @% j}zfv )^%

xfd|f] kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -Pdfn]_sf tkm{af6 ;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL cGtu{t aGb;"rLaf6 5gf]6 u/L lgjf{rg cfof]udf k7fOPsf] gfdfjnLdf l;6 ;ª\Vofsf] ;Lldttfn] ubf{ aGb;"rLdf gfd /xg'ePsf w]/} pDd]bjf/x¿sf] gfd ;dfj]z ug{ g;lsPsf] tkm{ o;cl3 g} k|:6 ul/;lsPsf] 5. ;+ljwfg;ef ;b:o rogsf ;DaGwdf s]Gb|Lo sld6Laf6 lg0f{o eO{ ;b:o 5gf]6sf] Pp6f r/0f lgjf{rg cfof]un] k"/f ul/;s]sf] ;j{ljlbt} 5. o; ;DaGwdf ;a} txsf sd/]8x¿n] cf–cfkm\gf egfO jf ;'emfj cfkm";DalGwt sld6Ldf /fVg / s]Gb|df k7fpg}kg]{ s]xL s'/fx¿ eP sld6L k4lt cg'¿k ug{ ljz]if cfu|x ub}{ kl/l:yltsf] uDeL/tfnfO{ dgg u/L cfkm\gf] sfo{If]qdf b[9tfk"j{s ;lqmo /xg l;ª\uf] kf6L{ kª\lQmnfO{ of] a}7s xflb{s cfx\jfg ub{5.Ú – @& j}zfv )^%

pGgfO;f}“ a}7saf6 kfl/t k|:tfjx¿

!= cftª\s, wfs–wDsL, c/fhs lqmofsnfk Pjd\ c;'/Iffsf] jftfj/0fsf] ;fdgf ub}{ ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;kmn kfg{ ljleGg lsl;dn] of]ubfg ug]{ / k|lts"n kl/l:yltdf klg g]skf
-Pdfn]_sf] kIfdf dtbfg ug]{ ;Dk"0f{ dtbftfx¿nfO{ of] a}7s xflb{s wGojfb 1fkg ub{5. ;fy}, cfufdL lbgx¿df d'n'snfO{ nf]stflGqs u0ftGq, lbuf] zflGt / hgkIfLo cfly{s ljsf;sf] af6f]df 8f]¥ofpg] sfddf g]skf -Pdfn]_n] hg;d'bfosf] Jofks ;xof]u / ;dy{g k|fKt ul//xg]df of] a}7s ljZjf; k|s6 ub{5.

@= ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgkZrft\ d'n's gof“ ;+ljwfg lgdf{0ftkm{ cu|;/ ePsf] 5. ;/sf/ / ;+ljwfg;efsf] ;~rfng klg oxL ljifo;“u g} uf“l;Psf] 5. /fHo ;~rfngsf] k'/fgf] k4lt / kl/kf6LnfO{ ;dfKt u/L cu|ufdL kl/jt{gnfO{ :yflkt ug{ gof“ ;+ljwfg lgdf{0f sfo{df Jofks hg;d'bfosf] ;xeflutf / ;lqmotf cTofjZos 5. xfn;Dd k|fKt pknlAwx¿nfO{ ;+:yfut ug'{sf ;fy} hgtf / d'n'ssf ck]Iff Pjd\ cfjZostfx¿nfO{ k"/f ug{ gof“ ;+ljwfg lgdf{0fsf] P]ltxfl;s sfddf ;lqmotfsf ;fy nfUg of] a}7s ;Dk"0f{ hg;d'bfodf xflb{s cfx\jfg ub{5.

#= cg}sf}“ ;Demf}tf, ;xdlt / lg0f{oljk/Lt dfcf]jfbLx¿sf tkm{af6 ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg cleofgsf qmddf qf;, wfs–wDsL / k|nf]egh:tf lqmofsnfkx¿ ePsf lyP. xfdLn] zflGt k|lqmof tyf d'n'ssf] ;ª\qmd0fsfnLg kl/l:yltnfO{ Wofgdf /fv]/ To:tf lqmofsnfkx¿sf] /fhgLlts ¿kdf dfq cfnf]rgf / lj/f]w u¥of}“ / To:tf lqmofsnfkx¿ aGb ug{ dfcf]jfbLnfO{ af/Daf/ cfu|x u¥of}“. lgjf{rg ;DkGg eO;s]kl5 To:tf lqmofsnfk aGb u/L hgtfsf] cfsfª\Iff cg';f/ zflGt / ;xdltsf] jftfj/0f l;h{gf ug{ cu|;/ x'g' ;a} lhDd]jf/ /fhgLlts bn, g]tf / sfo{stf{x¿sf] st{Jo xf]. t/, To;sf] ljk/Lt dfcf]jfbLn] xfd|f] kf6L{nufot ljleGg kf6L{sf g]tf / sfo{stf{ Pjd\ ;j{;fwf/0fdfly s'6lk6, n'6kf6, ckx/0f, wfs–wDsL / cftª\s l;h{gf u/L ufp“–a:tL 5f]8\g afWo kfg]{, 3/df cfuf] nufpg], 3/ eTsfpg], kf6L{ 5f]8\g bafa lbg]h:tf p208 / c/fhs lqmofsnfkx¿ hf/L /fv]sf 5g\. o:tf lqmofsnfkx¿ ljutdf ePsf ;xdltljk/Lt dfq xf]Og, dfgj clwsf/ / sfg'glj?4 klg 5g\. g]skf -dfcf]jfbL_n] jfO{;LPnnufotsf cfkm\gf kmf}hL ;d"xx¿af6 ul//x]sf pQm k|sf/sf lqmofsnfkx¿ t'?Gt aGb ug{ of] a}7s k'gM g]skf -dfcf]jfbL_sf] Wofgfsif{0f ub{5. ;fy}, kf6L{x¿aLrsf ;xdlt tyf sfg'gljk/Ltsf lqmofsnfk u/L hghLjg q:t agfpg]x¿dfly s8f sfg'gL sf/afxL ug{ of] a}7s ;/sf/;“u hf]8bf/ dfu ub{5.